SŁOŃCE

Miejsce: Galeria 101 Projekt

Data: 14.05-28.05.2022

Kurator wystawy: Paulina Świerczyńska-Brzezińska

ZOBACZ KATALOG

Wystawa malarstwa Rafała Kapicy pt. „Słońce” to podsumowanie ostatnich kilku miesięcy twórczej pracy Artysty. Rafał Kapica nad swoimi obrazami pracuje długo. Sam proces powstania dzieła poprzedza analiza malarskiego problemu, którą skrupulatnie notuje na kartkach szkicownika. Tworzeniu towarzyszą rozważania na temat koloru, światła i technologii. Nie ma tutaj miejsca na przypadek. Artysta maluje z pamięci. Inspiracją jest wspomnienie zaistniałej sytuacji i emocje, które temu towarzyszyły. W pełni oddaje się spontanicznemu, podświadomemu procesowi tworzenia. Pozwala na to zdobyta już wiedza i warsztatowe umiejętności. Obrazy prezentowane na wystawie łączy nie tylko temat. Tworzą one spójną całość wzajemnie uzupełniających się kompozycji, w których każda stanowi dopowiedzenie poprzedniej. Artysta nie ilustruje konkretnego zjawiska. Ukazuje ogromną złożoność tematów, dla których punktem wyjścia jest słońce. Zachwycać może przede wszystkim podejściem Artysty do zagadnienia koloru. W obrazach solarnych pojawia się cała złożona paleta barw, która w świadomości odbiorcy nie nasuwałaby bezpośredniego skojarzenia ze słońcem. Ale przecież, jak mówi tytuł jednej z prac – to ono tworzy kolory. Cały cykl zamyka najnowszy obraz „Droga do słońca”. Jest to symboliczna praca, która w pewien sposób podsumowuje historię poszukiwań właściwego języka, umożliwiającego zobrazowanie tego, co nieuchwytne. Rafał Kapica za pomocą środków malarskich ujmuje to, co wymyka się ludzkiemu wzrokowi - pozwala odbiorcy patrzeć prosto w słońce.

Paulina Świerczyńska-Brzezińska

Przy pierwszym spotkaniu z pracami Rafała Kapicy z cyklu Gwiazdy, prezentowanymi w formie zdjęć, niemal automatycznie doszukujemy się analogii z kręgami Wojciecha Fangora. W bezpośrednim kontakcie z obrazami ujawniają się istotne różnice. Odmienny jest powód zaistnienia koła, jego wymowa oraz sposób malarskiej wizualizacji. Twórczość Kapicy wypływa z jego autentycznej ekscytacji problemem światła. Kosmos, potężne rozbłyski towarzyszące narodzinom supernowych, ale też ziemskie świty i zachody, świecenie, lśnienia oraz epifanie… Nigdy niekończącą się opowieść o swoim zauroczeniu przekazuje w uniwersalnym języku abstrakcji. Cierpliwie nakładając kolejne warstwy koloru oraz różnicując aż do rozwibrowania fakturę powierzchni płótna odtwarza zmienną naturę światła. Stylistycznie jednorodne solarne obrazy Rafała Kapicy odznaczają się obok walorów czysto plastycznych znakomitą znajomością warsztatu i precyzją wykonania.

Maria Teresa Krawczyk

Obrazy Rafała Kaplicy stanowią ślad próby zobrazowania intrygujących go zjawisk i sił natury; zmaterializowania i nadania trwałości temu, co ma zmienny charakter. Wśród nich szczególne miejsce zajmują zjawiska optyczne związane ze słońcem jako symbolem życia i energii. Motyw solarny pojawia się na wielu jego płótnach z pulsującymi okręgami. Ich materia frapuje, bawi oko żarzącymi formami, iluzje oddziaływania przybliżającej i oddalającej się przestrzeni. Szorstka, nawarstwiona powierzchnia zachowuje pamięć uderzenia pędzlem, rysowania i swobodnego chlapania. Emanuje wieloma barwami osobliwie reagującymi na światło. W kameralnych czy wielkoformatowych obrazach Kapicy odnajdujemy próbę uchwycenia i zamknięcia światła, czasu i przestrzeni, tajemnic Wszechświata przefiltrowanych przez wrażliwość twórcy.

Magdalena Durda-Dmitruk

Artyści od neolitu po współczesność wyrażali swoje zachwyty nad pięknem i mocą słońca poprzez sztukę. Te artystyczne przedstawienia wpływają również na to, jak ludzie myślą o słońcu. Większość kultur używa koloru żółtego do reprezentowania słońca. Wiele z nich zawiera również promienie lub promienie wychodzące ze słońca. Nie możemy zobaczyć tych promieni naszymi oczami, ale to pokazuje, jak ludzie od tysięcy lat rozumieli, że energia płynie jako światło ze słońca do nas na ziemi i tą energię również widać w malarstwie Rafała Kapicy. Dzięki klarownej wizji i umiejętnemu dobieraniu środków wyrazu Kapica tworzy obrazy, które ujawniają jego oryginalny styl. Prace wyróżnia kolor, który wprowadza do obrazów silny ładunek energetyczny, a Bergsonowski Élan vital, dodatkowo rozszerza interpretacje odbiorcy o barwę, oraz wszystko co może się z nią skojarzyć. Artysta konsekwentnie buduje własną odrębną estetykę prac, bardzo świadomie używając barwy i natężenia światła, obrazy dają wrażenie migotania, co często stosowane bywa w kompozycjach op-artowskich. Znakomicie operując kolorami, ograniczając się na ogół do dwóch, trzech barw w obrębie jednej pracy.  Ta oszczędność środków nie przeszkadza mu w osiąganiu niezwykle silnych efektów artystycznych. Kolor na płótnie zdaje się wibrować, a słońce sprawia wrażenie cofającej się lub zbliżającej w kierunku do widza pulsującej energii. Jego obrazy „pracują”, żyją. To również pokazuje w jak świadomy sposób Kapica wybiera środki malarskie i z jaką wirtuozerią je stosuje. Nizym misternie skonstruowane doznania. Dzieła sztuki nie są tylko przedmiotami obdarzonymi przez twórców szczególnymi jakościami, sprawiającymi, że podobają się widzowi, wzruszają go lub nim wstrząsają; sztuka jest zarazem rodzajem języka – komunikuje idee, nastroje, wrażenia. Obraz posiada wielowymiarową strukturę, w której warstwa semantyczna (przedstawieniowa) obrazuje treści poznawcze wyrażone poprzez uproszczenie bądź deformację, abstrakcyjność i symbolikę. Drugą warstwą tej struktury jest tzw. warstwa formalna, w konsekwencji istnienia wyżej wymienionych warstw zakładających oryginalność, nowość i generatywność powstaje warstwa trzecia dzieła – aksjologiczna, czyli wartość kreacyjna wytworu. To co mnie spotkało podczas wpatrywania się w hipnotyzującą plamę pochłaniającego koloru można zdefiniować bardzo ogólnie jako „przeżycie artystyczne”. Niektórzy w kontakcie ze sztuką płaczą ze wzruszenia, inni mdleją, jeszcze inni czują falę rozlewającego się ciepła. Bywa też, że owo przeżycie ma negatywny wydźwięk: wzbudza lęk i niepokój, wprawia w zakłopotanie, powoduje dyskomfort. Ale właśnie o to chodzi w sztuce o wywołanie w nas emocji, wprowadzenie w rozmaite nastroje i stany emocjonalne.

Agnieszka Rozciecha – Lis

RAFAŁ KAPICA

„We współczesnym świecie, pełnym technologii, urządzeń mobilnych i robotów, sztuka płynąca z potrzeba serca i natchnienia, nowy, jeszcze większy ma sens. Ludzie często produkują brzydotę, dlatego chcę tworzyć z refleksją, namysłem, dbałością – malując światło, energię...Pragnąc być dobrym, potrzebuję otaczać się pięknem." Rafał Kapica

 
ZDJĘCIA Z WERNISAŻU: